Brak instytucjonalnego koordynatora sprawiedliwej transformacji w Polsce osłabia ten proces. Agencja Sprawiedliwej Transformacji może się okazać dobrym remedium na tą sytuację.
Proces sprawiedliwej transformacji w polskich regionach węglowych cierpi na brak gospodarza. Przygotowanie Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji, Krajowego Planu Sprawiedliwej Transformacji oraz harmonogramu zamykania kopalń spoczywa na barkach różnych ministerstw. W proces ten zaangażowanych jest szereg interesariuszy, którzy powinni współpracować i podążać w jednym kierunku.
Profesor Adam Drobniak, dyrektor Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, który jest odpowiedzialny za opracowanie Krajowego Planu Sprawiedliwej Transformacji, przygotował koncepcję utworzenia Agencji Sprawiedliwej Transformacji (AST), która ma być instytucją koordynującą proces sprawiedliwej transformacji w Polsce. Ma ona sprawować pieczę nad prawidłową realizacją tego niezwykle trudnego procesu poprzez wsparcie instytucjonalne wszystkich zaangażowanych podmiotów, w wymiarze finansowania, zarządzania, koordynacji polityk i strategii, przepływu informacji, doradztwa i edukacji, czy udziału społecznego i demokratyzacji transformacji.
Instytucja ta będzie dobrze wykonywała swoje zadanie, jeśli jednostki samorządu terytorialnego zostaną włączone szerokim frontem do koordynowania procesu. Ich udział jest niezbędny dla prawidłowego szerzenia wiedzy o sprawiedliwej transformacji, inicjowania partnerstw instytucjonalnych czy realizacji i monitorowania projektów. Jak na razie, w projekcie koncepcji utworzenia AST samorządy są wymienione jedynie jako adresaci działań Agencji, chociaż to przede wszystkim one one powinny wypracowywać rozwiązania, których skutki będą miały ogromny wpływ na ich społeczności i gospodarkę.
Bardzo ważnym pomysłem przedstawionym w dokumencie jest natomiast utworzenie regionalnych oddziałów Agencji, w których lokalni interesariusze będą mogli zasięgnąć informacji, konsultować swoje pomysły oraz ubiegać się o wsparcie techniczne dla swoich przedsięwzięć.
Polska Zielona Sieć, wraz z innymi organizacjami społecznymi zaangażowanymi w proces sprawiedliwej transformacji, w Polsce, wystosowała list do Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz wszystkich 74 interesariuszy wskazanych w koncepcji AST, który wyraża uznanie dla idei powołania takiego ciała, jednocześnie rekomenduje rozwiązania, które sprawią że instytucja ta będzie lepiej spełniała swoje zdanie.
List Polskiej Zielonej Sieci znajduje się TUTAJ.
Alina Pogoda, Polska Zielona Sieć