Stowarzyszenie powstało w 2017 r. i jako pierwsza organizacja pozarządowa, rozpoczęło popularyzację koncepcji sprawiedliwej transformacji na Górnym Śląsku. W marcu 2018 r. zorganizowało, we współpracy ze Związkiem Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć, pierwszą debatę publiczną na Śląsku poświęconą temu tematowi. Spotkanie to było jednym z kilku debat zorganizowanych przez Stowarzyszenie w latach 2017-2018 w ramach cyklu „Katowice 2050”, podczas których aktywiści i zaproszeni przez nich goście rozmawiali o szansach, problemach i potencjale Katowic, w tym m.in. o odejściu regionu od węgla, gospodarce niskoemisyjnej, zmianach społecznych. Organizacja prowadziła też programy edukacyjne dla lokalnych aktywistek i aktywistów -– Szkołę Liderów Zrównoważonego Rozwoju i Śląską Szkołę Alarmów Smogowych.
Stowarzyszenie BoMiasto podjęło temat sprawiedliwej transformacji w 2018 r. za sprawą zainteresowań i doświadczenia zawodowego prezesa Patryka Białasa, dyrektora Centrum Innowacji i Kompetencji w Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum w Katowicach, radnego miasta Katowice oraz znanego w regionie aktywisty miejskiego i klimatycznego. Stowarzyszenie podkreśla, że w koncepcji sprawiedliwej transformacji szczególne znaczenie mają różne konteksty: socjologiczny, społeczny, psychologiczny i ekologiczny. Ten ostatni w tematyce zmian klimatu Stowarzyszenie realizuje we współpracy z The Climate Reality Project, z fundacją Ala Gore’a, z którą uruchomili projekt Sieci Speakerów Klimatycznych. To kompleksowy program wsparcia i doradztwa dla wybranych działaczy społecznych na Górnym Śląsku, oparty o narzędzia i rozwiązania projektu Climate Reality. Ideą programu jest wzmocnienie pozycji lokalnych działaczy, wsparcie polskiej debaty o zmianach klimatu oraz stworzenie platformy do rozmowy o rozwiązaniach dla Śląska. Zainteresowane osoby czy organizacje mogą zgłaszać się do Sieci Speakerów po wsparcie merytoryczne oraz organizacyjne w związku z lokalną działalnością proklimatyczną.
W grudniu 2018 r., w związku z Konferencją Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian Klimatu w Katowicach (COP24), Stowarzyszenie BoMiasto, we współpracy z licznymi organizacjami pozarządowymi, zorganizowało Katowicki Społeczny Szczyt Klimatyczny. Jednym z podejmowanych na nim tematów była sprawiedliwa transformacja Górnego Śląska. Podczas warsztatów Zielone Laboratorium Idei uczestniczki i uczestnicy wypracowali wówczas manifest „Zielona przyszłość Śląska”, w którym domagali się m.in. rozwoju energetyki obywatelskiej stanowiącej fundament transformacji energetycznej.
Stowarzyszenie jest jedną z organizacji, które zapoczątkowały i przewodzą pracom Śląskiego Ruchu Klimatycznego, oddolnej inicjatywy lokalnych aktywistów i aktywistek na rzecz działań proklimatycznych w regionie. Organizacja BoMiasto ma bogate doświadczenie wchodzenia w partnerstwa z innymi organizacjami, instytucjami oraz pozyskiwania środków krajowych i zagranicznych. Jest gotowa do współpracy z różnorodnymi podmiotami przy tworzeniu projektów dotyczących sprawiedliwej transformacji. Jednym z pomysłów Stowarzyszenia jest utworzenie programu edukacyjnego dla liderów i liderek sprawiedliwej transformacji.
Śląski Ruch Klimatyczny łączy osoby z całego województwa śląskiego, które chcą aktywnie działać na rzecz ochrony klimatu. Zorganizowany jest w kilka podgrup tematycznych, które pracują nad różnymi formami działań edukacyjnych, kampanijnych i rzeczniczych. Inaugurujące spotkanie Ruchu odbyło się w styczniu 2019 r. w Katowicach, obecnie spotkania odbywają się raz w miesiącu. Od kwietnia 2019 r. jedna z grup Ruchu pracuje nad kampanią, która wygeneruje realną zmianę w obszarze lokalnej polityki Katowic. Grupa wystąpi z inicjatywą przyjęcia projektu uchwały o stanie zagrożenia klimatycznego w Katowicach. Organizacje oraz aktywistki i aktywiści Ruchu angażują się też m.in. w działania protestacyjne, takie jak Młodzieżowy Strajk Klimatyczny czy akcje ruchu Extinction Rebellion.
Stowarzyszenie zostało założone w 2017 r. przez mieszkańców i mieszkanki Imielina w proteście przeciwko planom Polskiej Grupy Węglowej, która stara się o uzyskanie koncesji na eksploatację złoża węgla kamiennego “Imielin- Północ”. We współpracy z innymi stowarzyszeniami z Imielina, tworzy bardzo aktywny i zaangażowany ruch społeczny, podnoszący świadomość w regionie w tym temacie. Jednym z działań podjętych przez stowarzyszenia Zielony Imielin i Granice Natury było zorganizowanie pikiety 25 maja 2018 r. przed siedzibą RDOŚ w Katowicach.
Przedstawiciele organizacji Zielony Imielin są zaangażowani w działania na rzecz sprawiedliwej transformacji, właśnie w kontekście planów rozbudowy kopalni. Dzięki wsparciu Polskiej Zielonej Sieci w 2018 r. uczestniczyli w dwóch spotkaniach roboczych Platformy Regionów Górniczych w Procesie Transformacji w Brukseli (12-13 lipca oraz 5-7 listopada 2018 r.), gdzie podczas pierwszego spotkaniu przedstawili wpływ wydobycia węgla na sytuację mieszkanek i mieszkańców Imielina, a na drugim, wystąpili w ramach panelu, poświęconego udziałowi lokalnych społeczności w procesach przemian regionów uzależnionych od wydobycia węgla. Aktywiści Stowarzyszenia zaprezentowali działalność lokalnej społeczności Imielina także podczas wydarzeń towarzyszących Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP24) w grudniu 2018 r. w Katowicach.
Stowarzyszenie angażuje się również w działania edukacyjna w zakresie zanieczyszczenia powietrza. We współpracy z władzami miasta zorganizowało w 2019 r. kampanię antysmogową „Nie trujcie nas!”, adresowaną – poprzez dzieci – do dorosłych. Stowarzyszenie współpracuje z organizacjami lokalnymi oraz Fundacją Greenpeace, Polską Zieloną Siecią, CEE Bankwatch Network. Przynależy do Śląskiego Ruchu Klimatycznego. Organizacja jest zainteresowana pozyskiwaniem funduszy na działania związane ze sprawiedliwą transformacją w partnerstwach i koalicjach.
Stowarzyszenie powstało w 2015 r., a w jego aktywność zaangażowanych jest około trzydziestu osób. Działania stowarzyszenia dotyczą problemów ekologicznych w Imielinie i okolicach, takich jak uciążliwe dla społeczności sąsiedztwo kopalni dolomitu i plany budowy kolejnych zakładów. W ostatnim czasie działalność Stowarzyszenia ogniskuje się wokół spraw związanych z planowaną rozbudową kopalni “„Ziemowit” o złoża Imielin- Północ. Szczególnie ważnym tematem jest ochrona podziemnego zbiornika wodnego będącego rezerwuarem wody pitnej, który znajduje się pod Imielinem i Chrzanowem. Stowarzyszenie w swoich działaniach legislacyjnych wspiera się specjalistycznymi ekspertyzami oraz współpracuje z kancelarią prawniczą. Granice Natury ściśle współpracują z innymi organizacjami z Imielina w sprawie zablokowania lub zmiany warunków eksploatacji złoża Imielin- Północ. Stowarzyszenie jest gotowe do podjęcia ścisłej współpracy z innymi organizacjami i podmiotami lokalnym przy projektach wspieranych ze środków przeznaczonych na sprawiedliwą transformację.
To nieformalna grupa mieszkańców i mieszkanek Imielina, która planuje uformować się w organizację pozarządową. Misją Akcji, działającej od grudnia 2017 r., jest informowanie społeczności Imielina o zagrożeniach związanych z planowanym wydobyciem węgla kamiennego ze złoża Imielin- Północ. Akcja współpracuje ściśle z innymi organizacjami z Imielina oraz Urzędem Miasta Imielin. Jednym z większych działań podjętych m.in. przez Akcję było, pod koniec 2017 r., zbieranie podpisów pod Protestem mieszkańców Imielina przeciwko wydobyciu węgla kamiennego ze złoża Imielin- Północ metodą „na zawał”. Szczególną wagę Akcja przykłada do mobilizowania mieszkańców do aktywności w temacie planowej rozbudowy kopalni, udostępniając w Internecie aktualne informacje, odnośniki do opracowań i ekspertyz oraz zapraszając do udziału w wydarzeniach i protestach. Większość dotychczasowych działań finansowanych było z własnych środków aktywistów i aktywistek. Akcja jest gotowa do podjęcia ścisłej współpracy z innymi organizacjami i podmiotami lokalnym przy projektach wspieranych ze środków przeznaczonych na sprawiedliwą transformację.
Stowarzyszenie działa od października 2018 r. i zostało założone przez Tomasza Lamika, byłego radnego w Radzie Miasta Imielin, który, jeszcze zasiadając w Radzie, był liderem działań protestacyjnych przeciw rozbudowie kopalni o złoże Imielin-Północ. Aktywiści Stowarzyszenia zaprezentowali działalność lokalnej społeczności Imielina podczas wydarzeń towarzyszących Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP24) w grudniu 2018 r. Stowarzyszenie oprócz zaangażowania w sprawy kopalni, prowadzi działalność ekologiczną.
Lokalna społeczność z Mysłowic powołała Stowarzyszenie pod koniec 2014 r., ale aktywna była już od 2012 r., kiedy po raz pierwszy usłyszano o planach wznowienia eksploatacji węgla kamiennego pod dzielnicami Kosztowy i Dziećkowice. Stowarzyszenie przy wsparciu prawnym weszło na drogę administracyjną wobec decyzji środowiskowej wydanej przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska na eksploatację złóż przez ZG Sobieski i obecnie oczekuje na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w tej sprawie. Główna działalność organizacji skupia się wokół monitorowania sytuacji związanej z rozbudową kopalni, akcji protestacyjnych oraz informowania i edukowania mieszkańców na ten temat. Podejmuje współpracę w tym zakresie m.in. z organizacjami społecznymi z Imielina.
Porozumienie powstało w 1991 r. i kontynuuje działania rozpoczęte w 1989 r. przez Porozumienie Związków Zawodowych Dozoru Górniczego „KADRA” oraz Związku Zawodowego Dozoru Górniczego „KADRA”. Związki zawodowe „KADRA” powstały w odpowiedzi na potrzebę zabezpieczenia i obrony interesów socjalnych oraz indywidualnych pracowników etatowych i pracowników zarządzających procesami produkcyjnymi. Związki dostarczają im pomocy prawnej i poza prawnej. Porozumienie reprezentuje pracowników wielu gałęzi przemysłu, tj.: górnictwa -– węgla kamiennego i brunatnego, nafty, gazu, cynku, ołowiu i soli,; hutnictwa;, przemysłu chemicznego;, zaplecza górniczego i naukowo-badawczego dla górnictwa; oraz przedsiębiorstw komunalnych i usług. Siedziba PZZ „KADRA” znajduje się w Katowicach. PZZ „KADRA” jest członkiem i założycielem Forum Związków Zawodowych z siedzibą w Bydgoszczy, które jest reprezentantem „KADRY” w dialogu społecznym na szczeblu krajowym. PZZ „KADRA” jest członkiem organizacji industriAll – European Trade Union oraz industriAll Global Union. Współpracuje w sprawach międzynarodowych z NSZZ “„Solidarność” i OPZZ.
Główny Instytut Górnictwa (GIG) to instytut badawczy nadzorowany przez ministra właściwego ds. Energi , związany od 1945 r. z przemysłem wydobywczym na Górnym Śląsku. W skład Instytutu wchodzi Kopalnia Doświadczalna „Barbara” w Mikołowie. Główną formą działalności GIG jest prowadzenie badań naukowych w obszarze górnictwa i geoinżynierii, bezpieczeństwa pracy w przemyśle, inżynierii środowiska (w tym ochrony środowiska przed skutkami działalności przemysłowej). Instytut prowadzi działalność certyfikacyjną oraz edukacyjno-szkoleniową, świadczy usługi w postaci badań, ekspertyz środowiskowych, pomiarów i analiz dla przemysłu, instytucji oraz urzędów administracji państwowej i samorządowej, a także partnerów zagranicznych. GIG utrzymuje kontakty z zagranicznymi przedsiębiorstwami i instytucjami w ramach współpracy naukowej i technicznej, wspólnych projektów badawczych oraz eksportu usług i urządzeń, a także realizuje projekty m.in. w ramach Programów Ramowych Unii Europejskiej, Programu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Ponad połowa przychodów Instytutu pochodzi z komercjalizacji badań naukowych. GIG prowadzi również Centrum Szkoleniowo-Informacyjne, oferujące różnego typu kursy, szkolenia oraz studia podyplomowe we współpracy z Szkołą Główną Handlową. W portfolio Instytutu znajdują się również projekty związane z odnawialnymi źródłami energii, technologiami niskoemisyjnymi, a także analizy społeczne. GIG od 2017 r. zaangażowany jest w proces zbierania projektów zgłaszanych do Platformy Regionów Górniczych w Procesie Transformacji, a jako instytucja współpracująca z Urzędem Marszałkowskim zgłasza też własne projekty, w tym np. plany utworzenia ogólnodostępnej platformy informacji „„Tereny poprzemysłowe i zdegradowane”” (OPI-TPP). Dla GIG priorytetowe działania w kontekście sprawiedliwej transformacji to rewitalizacja terenów poprzemysłowych w wymiarze środowiskowym, gospodarczym i społecznym.
Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum Sp. z o.o. oraz koordynowany przez niego Klaster Technologii Energooszczędnych rozpoczęły swoją działalność biznesowo – edukacyjną w 2007 r. Grupa Euro-Centrum skoncentrowana jest na rozwoju energooszczędnych technologii i oszczędzaniu energii w budynkach. Prowadzi działania badawcze, doradcze, szkoleniowe, i edukacyjne oraz użycza przestrzeni na wynajem dla ok. 130 firm. Na terenie Parku znajduje się budynek pasywny o przeznaczeniu laboratoryjno-usługowym, który otrzymał nagrodę Green Building 2013, przyznawaną przez Komisję Europejską dla najbardziej energooszczędnych obiektów w Europie. Innym niskoenergetycznym obiektem jest hala z powierzchnią biurowo-wdrożeniową i magazynową wraz z największą w Polsce badawczą instalacją fotowoltaiczną, w której firmy realizują projekty i rozwijają produkty związane z odnawialnymi źródłami energii, w ramach Centrum Testowania Systemów Solarnych. Park prowadzi także Centrum Szkoleniowe Nowoczesnych Technik Grzewczych, gdzie szkoli m.in. instalatorów odnawialnych źródeł energii. Firma wspiera również tworzenie start-upów, w tym opartych o odnawialne źródła energii.
Dla zespołu Parku koncepcje transformacji energetycznej początkowo szczególnie aspekty technologiczne, ale w związku z zaangażowaniem dyrektora Centrum Innowacji i Kompetencji Parku – Patryka Białasa – w temat sprawiedliwej transformacji, zespół poszerzył rozumienie tego pojęcia o procesy społeczne. Jednym z projektów, które Park prowadzi, jest Forum Nowej Gospodarki, która stanowiące platformę współpracy pomiędzy Małopolską a Górnym Śląskiem. W ramach platformy organizowane są co roku konferencje (w Krakowie i Katowicach), w których biorą udział eksperci obu województw z obszaru z nauki, administracji i biznesu.
Euro-Centrum posiada doświadczenie w projektach partnerskich z innymi firmami, instytucjami samorządowymi, instytutami badawczymi i uczelniami. Jest otwarte na współpracę z organizacjami pozarządowymi, samorządami oraz firmami w zakresie projektów sprawiedliwej transformacji.
Aktualności
Edukacja dla transformacji: jak Wielkopolska Wschodnia buduje przyszłość po węglu
Mateusz Kowalik2024-10-03T12:26:15+02:003 października 2024|
“Zaangażowane, kwitnące, w dialogu z tradycją. Pięć społeczności i inicjatyw z Górnego Śląska oraz Wielkopolski Wschodniej.” – raport Polskiej Zielonej Sieci
Alina Pogoda2024-09-25T14:02:21+02:0025 września 2024|
Webinar poświęcony Sprawiedliwej Transformacji regionów węglowych
Alina Pogoda2024-09-04T10:07:08+02:004 września 2024|
Edukacja klimatyczna w Wielkopolsce Wschodniej. Raport z badań
Mateusz Kowalik2024-08-13T15:39:01+02:0013 sierpnia 2024|
„Nowy Fundusz Sprawiedliwej Transformacji – Polska musi o niego zawalczyć!” – briefing Polskiej Zielonej Sieci o kontynuacji FST dla polskich regionów węglowych
Alina Pogoda2024-07-18T14:34:40+02:0018 lipca 2024|
Dwie ścieżki zatrudnienia i kilkaset milionów złotych wsparcia – sprawiedliwa transformacja w Wielkopolsce Wschodniej
Alina Pogoda2024-07-16T13:36:49+02:0016 lipca 2024|
Zielona wstęga w obronie bagien i jezior Polesia – Warszawa 16.06
Alina Pogoda2024-06-10T15:46:29+02:0010 czerwca 2024|
Jak polskie regiony węglowe wykorzystują Fundusz Sprawiedliwej Transformacji? Podsumowanie
Alina Pogoda2024-05-13T13:10:26+02:0013 maja 2024|