Doświadczenia innych krajów

Większość państw w Europie wycofuje się z już z węgla w energetyce, jednak na Bałkanach politycy nadal twierdzą, że budowa nowych elektrowni przyniesie nowe miejsca pracy. Taka retoryka wprowadza ludzi w błąd i podkopuje szanse na sprawiedliwą transformację.

Władze Bułgarii zostały ostatecznie zmuszone do przemyślenia kwestii sprawiedliwej transformacji po tym, jak zamknięta została największa podziemna kopalnia w Bułgarii, Bobov Dol. Kopalnia, należąca do kontrowersyjnego przedsiębiorcy Hristo Kovachki, ogłosiła zamknięcie swojej podziemnej części zatrudniającej 400 osób. Procedura zamknięcia ma zacząć się 16 lipca 2018 r. i zakończyć się przed końcem roku – do tego momentu wszystkie zatrudnione osoby zostaną zwolnione.

W zeszłym roku rząd Czech przyjął Ramy Strategiczne, których celem jest pobudzenie rozwoju trzech regionów pozostających w tyle w porównaniu z resztą kraju – są to jednocześnie regiony, w których wydobywa się węgiel w Czechach. Program ten, nazwany RESTART, to jedna z nielicznych prób długoterminowego planowania rozwoju regionów węglowych w Europie Środkowej i Wschodniej i przygotowania ich do funkcjonowania bez węgla.

Odejście od węgla w Zagłębiu Ruhry nie wydarzyło się przypadkiem. Przeciwnie, był to rezultat długofalowego planu, którego realizacja zajęła dziesięciolecia i była wspierana finansowo ogromnymi środkami z budżetów federalnego i landowego.

Wiosną tego roku zespół WWF Greece zaprosił do wspólnej rozmowy przy okrągłym stole kilku przedstawicieli grup i środowisk zainteresowanych rozstrzygnięciami w sprawie przyszłości sektora węgla brunatnego w regionie Zachodniej Macedonii w Grecji. Celem spotkania w Kozani była próba wypracowania porozumienia pomiędzy stronami o zupełnie innych, a czasem wręcz sprzecznych priorytetach.

Do niedawna odejście od węgla było w Europie Środkowej tematem tabu. Jednak w Czechach i na Słowacji wiele się zmienia. Kopalnie węgla kamiennego są stopniowo zamykane z powodu niskich cen węgla w skupie i silnej konkurencji ze strony dostawców zagranicznych. Podobne zjawisko występuje w przypadku kopalń węgla brunatnego, które muszą mierzyć się z regulacjami dotyczącymi ograniczenia emisji i zarzutami o zanieczyszczanie środowiska.

Lokalne, regionalne i państwowe władze Słowacji rozpoczęły prace nad Planem Działania dotyczącym rozwoju Górnej Nitry po rezygnacji z węgla. Górna Nitra to słowackie zagłębie węglowe i jeden z pilotażowych regionów nowej PLATFORMY DLA REGIONÓW WĘGLOWYCH W PROCESIE TRANSFORMACJI („Platform for Coal Regions in Transition“), promowanej przez Komisję Europejską.

Wywiad z Vladimirem Špidlą, szefem zespołu doradców premiera Czech, byłym komisarzem Unii Europejskiej ds. zatrudnienia, spraw społecznych i wyrównywania szans w latach 2004-2010 oraz Martinem Klozem, doradcą koordynującym w Urzędzie rządu Czech, ekspertem z zakresu energetyki, odnawialnych źródeł energii i środowiska, doradcą koordynującym w Urzędzie rządu Czech, ekspertem z zakresu energetyki, odnawialnych źródeł energii i środowiska.