Gminy górnicze, ZE PAK oraz Wody Polskie spotkały się, aby porozmawiać o rekultywacji terenów pokopalnianych na terenie Wielkopolski Wschodniej. To dopiero początek długiej drogi do zagospodarowania tych obszarów.
20 lipca 2021 r. Polska Zielona Sieć wraz z Instytutem Zielonej Przyszłości zorganizowała warsztat dla gmin górniczych Wielkopolski Wschodniej pt. Rekultywacja, zagadnienia hydrologiczne i zagospodarowanie terenów pogórniczych w Wielkopolsce Wschodniej. Drogi wsparcia gmin w tworzeniu projektów dla Sprawiedliwej Transformacji. Prelegentami podczas spotkania byli przedstawiciele Wód Polskich, PAK KWB Konin S.A. i PAK KWB Adamów S.A, Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski oraz Polskiej Zielonej Sieci.
Dr Bogumił Nowak, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu, bardzo szczegółowo opowiedział o działaniach Wód Polskich. W najbliższych latach Wody Polskie mają zamiar ustabilizować poziom wody w jeziorach regionu poprzez odbudowę przegród rzecznych, budowę progów stabilizujących, które spowolnią odpływ wód w rejonie mokradeł. Zrenaturyzują też 70 km rzek w okolicach Konina i Koła. Ponadto Wody Polskie planują budowę rurociągów, kanałów przerzutowych i przepompowni, które przyspieszą zalewanie odkrywek.
Zalane odkrywki z pewnością będą wykorzystywane turystycznie. Uczestnicy warsztatów zgodzili się, że w przypadku zbiorników pokopalnianych nie powinno się na nich korzystać ze silników spalinowych, ponieważ może to doprowadzić do erozji brzegów i osuwisk. Turystyka w takich rejonach powinna się opierać na żeglarstwie czy kajakarstwie.
Jacek Stasiński, kierownik działu rekultywacji ZE PAK, opowiedział jak wygląda proces rekultywacji od strony prawnej. Podkreślił on, że za rekultywację terenu pokopalnianego odpowiedzialny jest przedsiębiorca górniczy, w tym przypadku ZE PAK S.A. Ale już za zagospodarowanie terenu, czyli np. za budowę infrastruktury turystycznej odpowiada przyszły właściciel, czyli najczęściej gmina.
Anna Łohunko, specjalistka ds. promocji i współpracy z samorządami ze Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski przedstawiła jak jej instytucja może pomóc gminom z Wielkopolski Wschodniej w opracowaniu projektów korzystających z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski wspiera lokalne społeczności w przygotowaniu strategii i pozyskaniu kompetencji dla tworzenia projektów zagospodarowania.
Podczas spotkania, wójtowie gmin węglowych zadawali reprezentantom ZE PAK oraz Wód Polskich bardzo wiele pytań na temat rekultywacji zbiorników poeksploatacyjnych, problemu przekazywania ich w ręce samorządów czy wreszcie o sam proces zalewania wyrobisk. Na webinarium ZE PAK, gminy i Wody Polskie ustaliły, że takie spotkania trójstronne powinny odbywać się znacznie częściej. Tylko wspólnie i w porozumieniu da się dobrze zaplanować zagospodarowanie terenów górniczych. Jest to proces bardzo złożony, bowiem od pomysłu na zagospodarowanie terenu zależy jego sposób rekultywacji. To bardzo ważny wybór i dlatego powinny dokonać go jednomyślnie wszystkie zainteresowane strony.
Alina Pogoda