Szlak słonia leśnego, pokopalniane jezioro, krawędź wygaszanej odkrywki – to kilka z miejsc, które podczas wizyty studyjnej w Wielkopolsce Wschodniej odwiedzili goście z Dolnych Łużyc. Niemiecką delegację z regionu węglowego na wyjazd pełen wymiany doświadczeń zaprosiły Polska Zielona Sieć i Instytut Zielonej Przyszłości.
Wielkopolskę Wschodnią odwiedziła niemiecka delegacja z regionu węglowego Dolnych Łużyc. Przez trzy dni spotykali się oni z interesariuszami zaangażowanymi w transformację polskiego regionu i odwiedzali miejsca, które są kluczowe w procesie transformacji Wielkopolski Wschodniej.
Podczas wizyty niemieckiej delegacji odbyło się Forum Partnerstwa Wielkopolski Wschodniej. Piotr Czerniejewski ze stowarzyszenia Młodzi Lokalsi opowiedział o swoim doświadczeniu udziału w pierwszych spotkaniach dotyczących transformacji Wielkopolski Wschodniej. Podczas tych spotkań zwracał decydentom uwagę na to, że jeśli pieniądze będą inwestowane w infrastrukturę a nie w działania społeczne to region się wyludni, a szczególnie wyjadą ludzie młodzi. Podkreślił konieczność zaangażowania młodych ludzi w proces planowania działań transformacyjnych oraz edukację, która będzie przygotowywać młodzież do zielonych zawodów przyszłości.
Mateusz Kowalewski, prezes Konińskiej Izby Gospodarczej zwrócił uwagę na niski poziom przedsiębiorczości w regionie. Powodem tego jest fakt, że struktura społeczna w Wielkopolsce Wschodniej ukształtowała się wokół przemysłu wydobywczego, dlatego obserwuje się relatywnie niski poziom przedsiębiorczości w odróżnieniu do reszty regionu Wielkopolski, gdzie drobna przedsiębiorczość stanowiła podstawę. Podkreślił też, że samorządy powinny położyć nacisk na edukację przedsiębiorców poprzez programy mentoringowe i doradcze. Ponadto należy wspomóc procesy administracyjne, aby upraszczać i ułatwiać procedury, które stoją przed przedsiębiorcami chcącymi zainwestować w regionach węglowych i utworzyć nowe miejsca pracy.
Steffen Soult, kierownik ds. rozwoju strukturalnego gminy Welzow przedstawił strukturę finansowania działań transformacyjnych w niemieckich regionach węglowych. Przyznał, że komunikacja między poziomem federalnym a mieszkańcami pozostawia wiele do życzenia, ponieważ “jako lokalsi dowiadują się z gazety o tym, co zrobi rząd federalny”. Powiedział również o tym, że na zrekultywowanych terenach pokopalnianych w pobliżu gminy Welzow powstała winnica, gdzie produkuje się siedem rodzajów wina.
Niemiecka delegacja również spotkała się z Pawłem Adamowem, wiceprezydentem Konina oraz z Michałem Rejewskim, koordynatorem obszaru sprawiedliwej transformacji w Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie. Obydwaj przedstawili jak wygląda proces transformacji oczami samorządu i jednostki koordynującej. Niemieccy interesariusze byli pod wrażeniem, że koniński samorząd sprawnie przygotowuje infrastrukturę po to, aby przyciągnąć inwestorów.
Ostatniego dnia wizyty niemiecka delegacja odwiedziła Maltę Kleczewską – kompleks rekreacyjny, który powstał na zrekultywowanym terenie po odkrywkowej kopalni. To tutaj w 1984 r. górnicy znaleźli szczątki słonia leśnego, które do dzisiaj można oglądać w miejscowym muzeum.
Tam goście spotkali się z miejscowymi oficjelami, m.in. z Anną Skórzewską, wiceburmistrzynią Kleczewa. Podczas spaceru rozmawiali o wyzwaniach, jakie niesie transformacja regionu. Sam teren spotkania jest nie tylko miejscową atrakcją turystyczną, ale boryka się z licznymi problemami, m.in. z opadaniem wody w sztucznym jeziorze, utworzonym w miejscu dawnej odkrywki. Przyjazd niemieckich interesariuszy był rewizytą, ponieważ polska delegacja z Wielkopolski Wschodniej w kwietniu odwiedziła region Łużyc, żeby zobaczyć jak tam przebiega transformacja. Efektem wizyt studyjnych jest inicjatywa nawiązania międzynarodowej współpracy przez przedstawicieli niemieckich gmin węglowych. Wnioskami z wielogodzinnych rozmów i wymiany doświadczeń jest m.in. to, że liderami transformacji i w Polsce i w Niemczech są organizacje pozarządowe, które nakierowują samorządy i lokalnych interesariuszy na podjęcie odpowiednich działań.
Alina Pogoda, Polska Zielona Sieć